NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
جَعْفَرُ
بْنُ
مُسَافِرٍ
الْهُذَلِيُّ
حَدَّثَنَا
يَحْيَى بْنُ
حَسَّانَ
حَدَّثَنَا
الْوَلِيدُ
بْنُ رَبَاحٍ
عَنْ
إِبْرَاهِيمَ
بْنِ أَبِي
عَبْلَةَ
عَنْ أَبِي
حَفْصَةَ
قَالَ قَالَ
عُبَادَةُ
بْنُ
الصَّامِتِ
لِابْنِهِ يَا
بُنَيَّ
إِنَّكَ لَنْ
تَجِدَ
طَعْمَ حَقِيقَةِ
الْإِيمَانِ
حَتَّى
تَعْلَمَ
أَنَّ مَا
أَصَابَكَ
لَمْ يَكُنْ
لِيُخْطِئَكَ
وَمَا
أَخْطَأَكَ
لَمْ يَكُنْ
لِيُصِيبَكَ سَمِعْتُ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
يَقُولُ
إِنَّ أَوَّلَ
مَا خَلَقَ
اللَّهُ
الْقَلَمَ
فَقَالَ لَهُ
اكْتُبْ قَالَ
رَبِّ
وَمَاذَا
أَكْتُبُ
قَالَ
اكْتُبْ مَقَادِيرَ
كُلِّ شَيْءٍ
حَتَّى
تَقُومَ السَّاعَةُ
يَا بُنَيَّ
إِنِّي
سَمِعْتُ رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
يَقُولُ مَنْ
مَاتَ عَلَى
غَيْرِ هَذَا
فَلَيْسَ مِنِّي
Ebû Hafsa'dan (rivayet
edildiğine göre); Ubâde İbn Sâmit (kendi) oğluna:
"Ey oğulcuğum.
(Kaderinde) sana isabet eden şeyin (sana ulaşmakta) şaşmayacağını, (kaderinde)
sana isabet etmeyen şeyin de sana erişemeyeceğini (iyice) bilmedikçe hakiki
imânın tadını bulamazsın. (Nitekim, ben) Rasûlullah (s.a.v.)'in (şöyle) derken
işittim:
"Allah'ın ilk
yarattığı şey kalemdir. (Yüce Allah kalemi yaratınca) ona: Yaz! emrini verdi.
(Kalem):
Ey Rabbim neyi yazayım,
dedi (Yüce Allah'da:)
Kıyamet kopuncaya kadar
(olacak) herşeyin kaderini yaz! buyurdu."
Ey Oğulcuğum! Ben
Rasûlullah (s.a.v.)'i;
"Bundan başka (bir
inanç) üzerinde ölen kimse benden değildir" derken (de) işittim.
İzah:
Tirmîzî Kader. Sûre
Metinde geçen
"Kalem" den maksat, "Onun aslı Leyh . Mahfuzdadır"[Bûrûc 2]
âyet-i kerimesinde bahsedilen ve bütün mahlukatın kaderlerini ihtiva eden
levhayı yazan kalemdir.[Bk. Şerhu'l-Akîdeti't-Tahâviyye, 295.]
".„. Kalemler
kaldırılmış, salıifelerin mürekkebi kurumuştur..."[Tirmîzî. kıyâme; Ahmed
b. Hanbel. I, 293.303. 307.] hadis-i
şerifinden anlaşıldığı üzere insanların kaderini yazan kalem, bir ya da iki
kalemden ibaret değildir.
Sünnetin delâletinden
anlaşıldığı üzere dört türlü kalem vardır:
1. Bütün mahlukatın
yaratılmasıyla ilgili olan, yani onların kaderini yazan kalem.
Mevzumuzu teşkil eden
hadis-i şerifte kasdedilen kalem, bu olduğu gibi müfessirlerin büyük
çoğunluğuna göre kalem sûresinde geçen "kalem" kelimesiyle kasdedilen
kalem de budur.
2. Adem (a.s.)'ın ve
Âdemoğullarınin kaderini yazan kalem.
3. Anne karnında
bulunan çocuğa ruh üfürüldükten sonra bir meleğin gelip kendisiyle rızkını,
ecelini, amelini, şaki (bedbaht) yahut (bahtiyar) saîd yahut saîd olacağını
yazdığı[Bk. 4708 numaralı hadis] kalem.
4. Kişi bulûğ çağına
erdiği andan itibaren, onun amellerini yazmak üzere "Kirâmen Kâtibin"
meleklerinin eline verilen kalem.[Bk. Şerhu'l-Akîdeti'I-Tahâviyye. 297.]
Her ne kadar bu hadis-i
şerifte, ilk yaratılan şeyin bütün yaratıkların kaderlerinin kendisiyle Levh-i
Mahfuza yazıldığı kalem, olduğu ifade ediliyorsa da bu Öncelik nisbîdir. Yani
Arş ve suyun dışındaki yaratıklara nisbetledir.
Arş ve su bu kalemden
daha önce yaratılmıştır. Hatta rüzgarlar da bu kalemden önce yaratılmıştır.
Gerçekte ilk yaratılan nûr-i Muhammedîdir.
Bk. Buhârî, tevhid,
cihad. Tirmîzî, cennet, tefsir sure, Ahmed b. Hanbel. 1. 207, II-197, 335. 339,
370, V-316, 321. Şerhu'l-Akîdeti'l-Tahâviyye, 295.
Bk. es-Seherenfûri,
Bezlu'l-Mechûd. XVIII. 228.